Τετάρτη 30 Ιουλίου 2014

Τούρκικη Λογοτεχνία. Ναζίμ Χικμέτ, γράμμα προς τον ελληνικό λαό.



Ο Ρ.Σ. της Βαρσοβίας μετέδωσε γράμμα που απηύθυνε ο μεγάλος Τούρκος ποιητής και μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου Ειρήνης Ναζίμ Χικμέτ προς τον Ελληνικό λαό. Στο γράμμα του ο Ναζίμ Χικμέτ ανάμεσα στ' άλλα λέει:
Αδέλφια έλληνες,
Υπάρχουν δυό Τουρκίες και δυο Ελλάδες. Η αληθινή και η ψεύτικη. Η ανεξάρτητη και η δουλική. Η μια είναι η Ελλάδα του Μπελογιάννη και των χιλιάδων ελλήνων πατριωτών που υποφέρουν στις φυλακές. Η πατρίδα του ελληνικού λαού. Αυτή είναι η γνήσια Ελλάδα. Είναι η Τουρκία με τους χιλιάδες τούρκους πατριώτες, που σαπίζουν στα μπουντρούμια. Η Τουρκία του τούρκικου λαού. Αυτή είναι η γνήσια Τουρκία.
Υπάρχουν και η Τουρκία και η Ελλάδα του Μεντερές και του Πλαστήρα. Είναι οι επίσημες, όχι οι πραγματικές. Είναι αυτές που με τους ελάχιστους υποστηριχτές τους, ξεπούλησαν και τις δυό χώρες στον αμερικάνικο ιμπεριαλισμό.
Τώρα τελευταία, κάτω απ' τις αμερικάνικες ευλογίες, ο Μεντερές και ο Πλαστήρας έσφιξαν τα χέρια στην Αθήνα. Τα ματωβαμμένα χέρια τους, που στέλνουν τούρκους και έλληνες στρατιώτες στην Κορέα. Τα ματωβαμμένα χέρια τους που ετοιμάζουν νέο πόλεμο. Έβγαλαν και επίσημο ανακοινωθέν και μίλησαν για ελληνοτουρκική φιλία. Τη φιλία αυτή την καταλαβαίνουμε όλοι.
Να χτυπούν μαζί τους αγωνιστές του τούρκικου και ελληνικού λαού, που παλεύουν για την ανεξαρτησία, ειρήνη και ελευθερία. Να αλέσουν στον ίδιο αμερικάνικο κρεατόμυλο, παιδιά του ελληνικού και του τούρκικου λαού. Να υποχρεώσουν το λαό της Τουρκίας και της Ελλάδας, να σκύβει το κεφάλι και να προσκυνάει τα αφεντικά τους και τα αφεντικά των αφεντικών τους.
Όμως οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας, δίνουν πέρα για πέρα διαφορετικό νόημα στην ελληνο-τουρκική φιλία. Γι' αυτούς η φιλία σημαίνει κοινό αγώνα για την απελευθέρωση της πατρίδας τους. Για την εθνική ανεξαρτησία, για την ευτυχία, για να μπορούν να γεύονται πλάι πλάι στο αδελφικό τραπέζι της φιλίας το ψωμί και τις ελιές του τόπου τους.
Ο τούρκικος και ο ελληνικός λαός, θέλει να στείλει στο διάβολο τους ξένους καταχτητές. Τους εμπειρογνώμονες για τα βασανιστήρια, και τους εμπειρογνώμονες για την οικονομική καταστροφή.
Στις καρδιές του τούρκικου και του ελληνικού λαού, υπάρχουν τα ίδια αισθήματα. Αγάπη στις πατρίδες τους, αγάπη στη Σ.Ε., τις Λ. Δημοκρατίες, τη Μεγάλη Λαϊκή Κίνα. Κάθε εξαρτημένο και μισοεξαρτημένο λαό, που αγωνίζεται για την εθνική ανεξαρτησία. Αγάπη για το Κορεάτικο λαό. Αγάπη για τους τίμιους αμερικανούς. Αυτή τη σημασία έχει η φιλία ανάμεσα στον τούρκικο και τον ελληνικό λαό.
Φίλοι μου έλληνες.
Πρέπει ν' αγωνιστούμε μαζί, χέρι με χέρι για την εθνική ανεξαρτησία των χωρών μας, για τη δημοκρατία ενάντια σε κάθε εκδήλωση φασισμού, ενάντια στους ιμπεριαλιστές. Έτσι η φιλία μας θα γίνεται μέρα με τη μέρα πιο ισχυρή.
Σαν εκπρόσωπος του λαού μου, μπορώ να σας πω, ότι ο τούρκικος λαός αγαπάει τον ελληνικό λαό και νοιώθει θαυμασμό, για τα ηρωικά του κατορθώματα. Μπορώ να σας πω, ότι οι τούρκοι αγωνιστές μάθαιναν ακόμα και μέσα στη φυλακή, τα νέα από τους απελευθερωτικούς αγώνες του λαού και του λαϊκού σας στρατού. Μπορώ να σας πω, ο,τι παρακολουθούσαν τα γεγονότα στην Ελλάδα με δάκρυα στα μάτια. Ο τούρκικος λαός ήταν στο πλευρό του ελληνικού λαού, στις τραγικές και ηρωικές αυτές μέρες και θα είναι και στο μέλλον πάντα στο πλευρό του.
Αδέλφια μου Έλληνες.
Εδώ και δέκα μέρες βρίσκομαι στην Ουγγαρία. Η Ουγγαρία είναι μια απ' αυτές τις θαυμάσιες χώρες που μεσ' τη λεύτερη και ειρηνική ζωή χτίζουν την ευτυχία τους. Σ' αυτό το ανεξάρτητο και αυτοκυβερνούμενο κράτος, κανείς δεν κάνει προπαγάνδα για πόλεμο.
Επισκέφθηκα μια θαυμάσια κατασκήνωση πιονέρων στην Βουδαπέστη, όπου βρήκα επίσης και ελληνόπουλα. Όλα ήταν ροδοκόκκινα σαν τα μήλα της πατρίδας μας. Πάιζαν, τρέχαν, τραγουδούσαν και μάθαιναν μαζί με τα αδελφάκια τους τα ουγγαρεζόπουλα. Όταν περνούσαμε από μπροστά τους ένα μικρο κοριτσάκι ρίχτηκε στο λαιμό μου, και φώναξε ζωηρά : «Να φτιάσετε τέτοιες κατασκηνώσεις, όσο μπορείτε γρήγορα και για τα αδέλφια μας στην Ελλάδα και την Τουρκία.» Δάκρυσα και της έδωσα την υπόσχεση ότι οι λαοί της Τουρκίας και της Ελλάδας, θα γίνουν γρήγορα ανεξάρτητοι και ελεύθεροι.
Φίλοι μου
Σας μιλώ σαν ένας τίμιος άνθρωπος, σαν φίλος, σαν ποιητής του λαού μου, σαν ένας πατέρας, και σας λέω, ότι τα παιδιά που ζούνε εδώ στη Ουγγαρία ζούνε κάτω από τις καλλίτερες συνθήκες. Είναι όλα γερά. Δεν κόβουν τους δεσμούς τους με το λαό τους. Μιλούν όλα θαυμάσια ελληνικά. Ο λαός της Ουγγαρίας τους παραστέκεται στοργικά. Όλα αυτά ζητούν από σας, να λευτερώσετε την Ελλάδα από τα νύχια των ιμπεριαλιστών και φασιστών. Να φτιάσετε μια ανεξάρτητη, λεύτερη, ευτυχισμένη Ελλάδα. Έτσι τα παιδιά του λαού θάχουν δικαίωμα στο γέλιο και στη χαρά.
ΔΗΜΟΚΡΑΤΗΣ, 19.08.1952

Σάββατο 19 Ιουλίου 2014

Ποια είναι η Μιχριμάχ;

Απόσπασμα από το κείμενο για το τέμενος της Μιχριμάχ στο Edirnekapı.

Ποια είναι η Μιχριμάχ

 Η Μιχριμάχ, ήταν η μοναχοκόρη του Σουλτάνου Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπή και της Σουλτάνας Χουρρέμ. Σε ηλικία 17 χρονών, παντρεύτηκε τον Ρουστέμ Πασά, Μεγάλο Βεζίρη της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και δεξί χέρι της Χουρρέμ, της οποίας επιλογή ήταν ο Ρουστέμ. Ωστόσο η καρδιά της Χουρρέμ ανήκε σε άλλον, τον Μιμάρ Σινάν. Ο Σινάν, με τη  σειρά του αγαπούσε πολύ της Μιχριμάχ και ενώ ήταν στις οικοδομές στη Προύσα, αποφάσισε να επιστρέψει στην Πόλη και να ζητήσει σε γάμο της Μιχριμάχ από τον πατέρα του, ο οποίος ον εκτιμούσε ιδιαίτερα εξαιτίας και των ικανοτήτων του αλλά και της ιδιαίτερης συμβολής του στη μάχη της Ουγγαρίας.

Ο Σουλεϊμάν, όμως αφού σκέφτηκε της πρόταση του Σινάν, επηρεαζόμενος από την Χουρρέμ αποφάσισε να την παντρέψει με τον Ρουστέμ. Κάτι το οποίο επηρέασε αρκετά τον Σινάν, ο οποίος από τότε ασχολήθηκε μόνο με την τέχνη του και ιδιαίτερα με την κατασκευή του τεμένους στο Ουσκουντάρ, το οποίο του είχε αναθέσει η ίδια η Μιχριμάχ (αφορμή για την γνωριμία τους ).
Αντίθετα η Μιχριμάχ ασχολήθηκε ενεργά με την πολιτική, ενθάρρυνε τον πατέρα της για να συνεχίσει τις εκστρατείες του και ιδιαίτερα αυτή της Μάλτας και ξεκίνησε να ταξιδεύει μαζί του. Ανέθεσε στον Σινάν τη κατασκευή ενός τεμένους για την ίδια. Μεά το θάνατο του Σουλεϊμάν, η Μιχριμάχ έγινε Βαλιντέ Σουλτάνα του μικρότερου αδελφού της Σελίμ, τον οποίο είχε ενισχύσει ιδιαίτερα στην προσπάθεια του να επικρατήσει απέναντι στα άλλα αδέρφια της.

Πέμπτη 17 Ιουλίου 2014

Τούρκικη Λογοτεχνία. Τζαν Γιουτζέλ, Ας υποθέσουμε ότι δεν χωρίσαμε ποτέ.

Ας υποθέσουμε ότι δεν χωρίσαμε ποτέ.

Ας υποθέσουμε ότι δεν χωρίσαμε ποτέ
Εσένα ακόμα σε περιμένω
Η μαγεία σου είναι ακόμα στα μάτια μου
Νιώθω ότι είμαστε πάντα μαζί
Εσύ και εγώ, και ο κόσμος.

Ποίημα του Τζάν Γιουτζέλ (Can Yücel)
Μετάφραση από τα Τούρκικα Σταύρος Παντελίδης.