Ο Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι (Mehmet Âkif Ersoy) (محمد عاكف ارصوى) (Κωνσταντινούπολη, 20 Δεκεμβρίου 1873 - Κωνσταντινούπολη 27 Δεκεμβρίου 1936) ήταν Τούρκος ποιητής. Είναι ο συγγραφέας των στίχων του Τουρκικού Εθνικού Ύμνου Istiklâl Marsi, ο οποίος υιοθετήθηκε το 1921.
Θεωρείται από τους Τούρκους ως ο "Εθνικός Ποιητής" τους. Ο πατέρας του
ήταν νομομαθής.
Διδάχτηκε αραβικά, περσικά και γαλλικά και σπούδασε
κτηνιατρική στο πανεπιστήμιο. Οι στίχοι ήταν αρχικά γραμμένοι ως ποίημα
σε μία συλλογή των γραπτών του. Παραδόξως, ένα από τα πιο διάσημα έργα
του, ένα βιβλίο με τον τίτλο Safahat, δεν ήταν ευρέως αναγνωσμένο ή δημοσιευμένομέχρι πρόσφατα.
Πιστεύεται επίσης πως έγραψε και έναν σχολιασμό του Κορανίου, τον οποίο έκαψε αργότερα όταν ανακάλυψε πως θα εκδιδόταν από την νέα κοσμική κυβέρνηση στα Τουρκικά αντί των πρωτότυπων Αραβικών,
και θα χρησιμοποιούταν στην κοσμική εκπαίδευση. Άρχισε να ασχολείται με
τη λογοτεχνία μετά την επανάσταση του 1908. Δίδαξε λογοτεχνία στο
Πανεπιστήμιο της Κωνσταντινούπολης και ταυτόχρονα απέκτησε την φήμη του
κήρυκα της πανισλαμικής ενότητας. Το 1913 παραιτήθηκε από τη θέση του
στη Γενική Διεύθυνση Κτηνιατρικών Υποθέσεων. Στον Πρώτο Παγκόσμιο Πόλεμο
εργάστηκε στην Τεσκιλατί Μαχσουσά (μυστική υπηρεσία), υπηρετώντας την
ισλαμική προπαγάνδα.
Αν και αλβανικής
καταγωγής και βαθιά θρησκευόμενος, θεωρείται εθνικιστής στην Τουρκία. Στην πραγματικότητα, η πίστη του βρισκόταν κάπου μεταξύ της τουρκικής και ισλαμικής ταυτότητας, και θεωρείται περίπου ως ο Ναμίκ Κεμάλ
της εποχής του. Ήταν μέλος της πρώτης εθνοσυνέλευσης. Βαθιά
αναστατωμένος από την έντονη κοσμική φύση που υιοθέτησε η δημοκρατία
μετά την κατάργηση του σουλτανάτου το 1923, έφυγε από την Τουρκία το 1926 για το Κάιρο όπου δίδαξε τουρκικά στο πανεπιστήμιο του Καΐρου. Επέστρεψε μόλις λίγο πριν από το θάνατό του το 1936. Η κηδεία του έγινε στο Νεκροταφείο Edirnekapi στην Κωνσταντινούπολη.
İstiklâl Marşı
Το İstiklâl marşı (Εμβατήριο της Ανεξαρτησίας) είναι ο εθνικός ύμνος της Τουρκίας, που υιοθετήθηκε επίσημα στις 12 Μαρτίου 1921.
Το ποίημα αποτελείται από δέκα στροφές και συνεγράφη από τον ποιητή Μεχμέτ Ακίφ Ερσόι,
ενώ υιοθετήθηκε ως εθνικός ύμνος μετά από διαγωνισμό και ομόφωνη
αποδοχή του από την Τουρκική Εθνοσυνέλευση. Η μουσική που συνόδευε τον
εθνικό ύμνο μέχρι το 1930
ήταν σύνθεση του Ali Rıfat Çağatay, ενώ από τότε και στο εξής
υιοθετήθηκε η μελοποίηση του Osman Zeki Üngör, διευθυντή της Προεδρικής
Συμφωνικής Ορχήστρας. Από το 10στροφο ποίημα, ανακρούονται μόνο οι δυο
πρώτες στροφές.
Το İstiklâl marşı αποτελεί και τον εθνικό ύμνο της μη αναγνωρισμένης από τη διεθνή κοινότητα Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου.
Στίχοι
- Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
- Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
- O benim milletimin yıldızıdır parlayacak;
- O benimdir, o benim milletimindir ancak.
- Çatma, kurban olayım çehreni ey nazlı hilal!
- Kahraman ırkıma bir gül! ne bu şiddet bu celal?
- Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helal,
- Hakkıdır, Hakk'a tapan, milletimin istiklal!
- Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
- Hangi çılgın bana zincir vuracakmış? Şaşarım;
- Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner aşarım;
- Yırtarım dağları, enginlere sığmam, taşarım.
- Garbın afakını sarmışsa çelik zırhlı duvar,
- Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var.
- Ulusun, korkma! Nasıl böyle bir imanı boğar.
- "Medeniyet!" dediğin tek dişi kalmış canavar?
- Arkadaş! Yurduma alçakları uğratma sakın!
- Siper et gövdeni, dursun bu hayasızca akın.
- Doğacaktır sana vaadettiği günler Hakk'ın;
- Kimbilir, belki yarın, belki yarından da yakın.
- Bastığın yerleri "toprak" diyerek geçme, tanı!
- Düşün, altında binlerce kefensiz yatanı.
- Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır atanı;
- Verme, dünyaları alsan da bu cennet vatanı.
- Kim bu cennet vatanın uğruna olmaz ki feda?
- Şüheda fışkıracak toprağı sıksan, şüheda!
- Canı, cananı, bütün varımı alsın da Hüda,
- Etmesin tek vatanımdan beni dünyada cüda.
- Ruhumun senden, ilahi, şudur ancak emeli;
- Değmesin mabedimin göğsüne na-mahrem eli!
- Bu ezanlar ki şahadetleri dinin temeli,
- Ebedi yurdumun üstünde benim inlemeli
- O zaman vecd ile bin secde eder varsa taşım;
- Her cerihamdan, ilahi, boşanıp kanlı yaşım,
- Fışkırır ruh-i mücerret gibi yerden na'aşım;
- O zaman yükselerek arşa değer belki başım!
- Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilal;
- Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helal!
- Ebediyyen sana yok, ırkıma yok izmihlal.
- Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
- Hakkıdır, Hakk'a tapan milletimin istiklal!
- Μετάφραση στα Ελληνικά
Ποτέ μη φοβάσαι! Γιατί η κόκκινη σημαία που περήφανα κυματίζει κάθε χάραμα δε θα ξεθωριάσει ποτέ,- προτού καεί η τελευταία φλόγα που φουντώνει μες στο έθνος μου.
- Γιατί είναι το αστέρι του έθνους μου και θα λάμπει για πάντα.
- Είναι δικό μου κι ανήκει μονάχα στο γενναίο μου έθνος.
- Μη σκυθρωπιάζεις, ω σεμνή ημισέληνε,
- αλλά χαμογέλα απέναντι στην ηρωική γενιά μου! Προς τι ο θυμός κι η οργή;
- Αλλιώς το αίμα μας, που χύσαμε για σένα, δε θα αξίζει.
- Γιατί η ελευθερία είναι το απόλυτο δικαίωμα του θεοσεβούμενου έθνους μου.
- Ήμουν ελεύθερος από την αρχή κι έτσι θα είμαι για πάντα.
- Ποιος θα τολμήσει να με δέσει με αλυσίδες! Αψηφώ και μόνο την ιδέα.
- Είμαι σαν μια ορμητική πλημμύρα, δυνατή κι ανεξάρτητη,
- θα χωρίσω βουνά, θα προσπεράσω τα ουράνια κι ακόμα θα ξεχύνομαι!
- Οι χώρες της Δύσης μπορεί να είναι οπλισμένες με ατσάλινα τείχη,
- αλλά εγώ έχω σύνορα που φυλάσσονται από τα γενναία στήθη των πιστών.
- Αναγνώρισε το εσωτερικό σου σθενος, φίλε μου! Και σκέψου πώς μπορεί να αφανιστεί αυτή η φλογερή πίστη
- από αυτό το ρημαγμένο και ξεδοντιασμένο τέρας που λέγεται "πολιτισμός";
- Φίλε μου! Μην αφήσεις την πατρίδα μου στα χέρια αχρείων ανθρώπων!
- Βάλε το στήθος σου ασπίδα και το σώμα σου χαράκωμα! Σταμάτα αυτή την επαίσχυντη εφόρμηση!
- Γιατί σύντομα θα 'ρθουν οι ευτυχείς ημέρες της θείας υπόσχεσης...
- Ποιος ξέρει; Ίσως αύριο; Ίσως ακόμη πιο σύντομα!
- Μη βλέπεις το χώμα που οργώνεις σαν σκέτη γη, αναγνώρισέ το!
- Και σκέψου όσους χιλιάδες αναπαύονται χωρίς σάβανο κάτω απ' τα πόδια σου.
- Είσαι ο ευγενής γιος ενός μάρτυρα, νιώσε ντροπή, μην πληγώνεις τον προπάτορά σου!
- Ακόμα κι αν σου τάξουν τον κόσμο, μην παραδώσεις αυτό τον παράδεισο της πατρίδας σου.
- Ποιος δε θα πέθαινε γι' αυτή την παραδεισένια γη;
- Μάρτυρες θα ξεχύνονταν, αν ξέσκιζε ένας το χώμα! Μάρτυρες!
- Ας μου έπαιρνε, αν ήθελε, ο Θεός, όσους αγαπώ κι ό,τι κατέχω,
- αλλά ας μη μου στερούσε τη μια και μοναδική μου πατρίδα.
- Ω δοξασμένε Θεέ, μόνη ευχή από την πονεμένη μου καρδιά είναι αυτή,
- κανένα χέρι απίστου να μην αγγίξει ποτέ τους κόλπους των ιερών μου ναών.
- Οι ύμνοι και τα καλέσματα του ιμάμη που ακούω είναι οι λίθοι της θρησκείας μου,
- και μακάρι ο μελωδικός τους ήχος να ακούγεται δυνατά και μακριά στην αιώνια πατρίδα μου.
- Γιατί μόνο τότε η πλάκα από το μνήμα μου θα πέφτει καταγής σε χίλιες μετάνοιες μες στην έκσταση,
- και σταγόνες δάκρυα από πορφυρό αίμα θα κυλούν από κάθε μου πληγή,
- και το άψυχο κορμί μου θα ξεχυθεί απ' τη γη σαν αιώνιο πνεύμα,
- ίσως μόνο τότε γαλήνια θα ανέλθω και τελικά θα φτάσω στα ουράνια.
- Κυμάτιζε λοιπόν σαν τον καθάριο ουρανό κάθε αυγής, ω ένδοξη ημισέληνε,
- έτσι που να αξίζει τελικά κι η τελευταία ρανίδα του αίματός μας!
- Ούτε εσύ ούτε η φυλή μου θα αφανιστεί ποτέ!
- Γιατί η ελευθερία είναι το απόλυτο δικαίωμα της ανυπόταχτης σημαίας μου.
- Γιατί η ελευθερία είναι το απόλυτο δικαίωμα του θεοσεβούμενου έθνους μου!
- Άλλα έργα
- Safahat, 1911;
- Suleymaniye Kürsüsünde, 1911;
- Hakkın Sesleri, 1912;
- Fatih Kürsüsünde, 1913;
- Hatıralar, 1917;
- Âsım, 1919;
- Gölgeler, 1933.
