Οι τουλίπες ( η λέξη προέρχεται από την περσική lahle) ευδοκιμούσαν καταρχήν στις στέπες της Ασίας. Αν και το πρώτο πράγμα που θυμίζει είναι η Ολλανδία όπου σήμερα υπάρχει η μεγαλύτερη εμπορική καλλιέργεια τουλίπας, η καταγωγή τους και το όνομα τους συνδέεται με την Οθωμανική Αυτοκρατορία ή ακόμη περισσότερο με τα τουρμπάνια ( στα τούρκικα τουλμπέντ, μουσλίν, γάζα). Η τούρκικη λέξη γάζα, με την οποία τυλίγονται τα τουρμπάνια, μάλλον χρησιμοποιούνταν για το λουλούδι αυτό θυμίζει τουρμπάνι.
- Η τουλίπα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία
Οι αιώνες ακμής της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας ονομάζονται "αιώνες της τουλίπας" ( Lale Devri). Εκεί ξεκίνησε μια μεγάλη προσπάθεια καλλιέργειας και υβριδισμού και σύμφωνα με τα στοιχεία, η πρώτη "οθωμανική τουλίπα" δημιουργήθηκε την περίοδο του Σουλεϊμάν του Μεγαλοπρεπούς ( 1520-1566) και ονομάστηκε " Nur-I-Adın" ή "Φως του Παραδείσου"
Σύντομα η τουλίπα άρχισε να διαδραματίζει κύριο λόγο στα παρτέρια των ανακτόρων και διακοσμητικά μοτίβα με το σχήμα της, άρχισαν να εμφανίζονται παντού. Λέγεται ότι οι βοτανολόγοι της Πύλης κατόρθωσαν να δημιουργήσουν πάνω από 1000 διαφορετικά υβρίδια. Οι καλλιεργήσιμες ποικιλίες διαδόθηκαν και στην Περσία όπου έχουν αποδοθεί πολύ όμορφα ποιήματα και ρουμπαγιάτ.
Η εποχή όμως της μεγαλύτερης ακμής της καλλιέργειας της τουλίπας συνδέθηκε και με την εποχή της μεγαλύτερης ακμής της Αυτοκρατορίας, τοποθετείται στις αρχές του 18ου αι.
Η περίοδος που έμεινε γνωστή ως η "εποχή της Τουλίπας" . Την περίοδο αυτή έγινε μια προσπάθεια εξευρωπαισμού και προκλήθηκε ένα κύμα καταναλωτισμού όπου η τουλίπα και η καλλιέργεια μετατράπηκαν σε πραγματική μανία. Οι τιμές αγοραπωλησίας των βολβών από τις σπάνιες ποικιλίες είχαν ξεφύγει από κάθε έλεγχο.
Το ισόποσο των 80.000 δολαρίων σε οθωμανικό χρυσό είχε διατεθεί για την αγορά ενός και μόνο βολβού, σύμφωνα με τα αρχεία.
Το 1725 με παρέμβαση του σουλτάνου, έγινε μια προσπάθεια συγκράτησης της αγοράς, κυκλοφόρησε ένα βιβλίο, το Lale Mecmuasi που απεικόνιζε 49 από τις ποικιλίες επιλογής. Θεσπίστηκα 20 επίσημα κριτήρια τα οποία θα έπρεπε να διαθέτει ένα τέλειο δείγμα φυτού και διαμορφώθηκε κατάλογος με βάση τον οποίον αναπροσαρμόζονταν οι τιμές για τις αγοραπωλησίες της τουλίπας. Μετά από αυτό, η μέγιστη καταγεγραμμένη τιμή για βολβό ήταν της τάξης των 2400 δολαρίων.
Την ίδια περίοδο, η τουλίπα κυριαρχούσε σαν διακοσμητικό μοτίβο παντού, στους τοίχους, στα πλακάκια, στην αρχιτεκτονική, στα ενδύματα και αλλού.
Από τις αυλές των ανακτόρων την εποχή αυτή, είδαν τις τουλίπες οι Ολλανδοί διπλωμάτες και τους πρόσφερε ως δώρο βολβούς ο σουλτάνος. Από εκεί, ξεκίνησε η καλλιέργεια ους στη Ολλανδία.
Οι Οθωμανικές τουλίπες όμως δεν έχουν καμία σχέση με αυτό που γνωρίζουμε εμείς σήμερα σαν τουλίπα (ολλανδικές ποικιλίες). Τα φυτά της εποχής ήταν μικρά και λεπτεπίλεπτα, με χαρακτηριστικά μυτερά πέταλα. Με τον καιρό και την παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το ενδιαφέρον για τις τουλίπες ξεθώριασε, τόσο ώστε σήμερα να θεωρούνται χαμένες οι ποικιλίες που είχαν διαμορφωθεί τότε.
Από τα Ολλανδικά υβρίδια, αυτό που θεωρείται σαν απόγονος των πρώτων βολβών που έφεραν μαζί τους οι Ολλανδοί διπλωμάτες είναι η Tulipa acuminata, ένα μάλλον ιδιαίτερο φυτό, με χαρακτηριστικό πορτοκαλί και κόκκινο χρώμα.
Οι τούρκοι βοτανολόγοι έκαναν και αυτοί προσπάθειες αναβίωσης του γενετικού υλικού των πρώτων εκείνων τουλιπών και πρόσφατα απέδωσαν πολύ όμορφα αποτελέσματα.
Η τουλίπα στη Τουρκία
Από το 2005, στην Κωνσταντινούπολη λαμβάνει μέρος το παραδοσιακό πλέον Διεθνές φεστιβάλ Τουλίπας, το οποίο στέλνει το μήνυμα οτι οι ομορφότερες Τουλίπες ευδοκιμούν στην Τουρκία και όχι στην Ολλανδία
Το φεστιβάλ οργανώνεται από το δήμο Ίσταμπουλ Μετροπόλιταν, ο οποίος εγκάρδια υποστηρίζει την εκδήλωση αυτή που δίνει ιδιαίτερη γοητεία στην ήδη συναρπαστική πόλη που απλώνεται σε δύο ηπείρους. Ο Δήμαρχος της πόλης, Κάντιρ Τοπμπάς, περισσότερες φορές έχει τονίσει ότι το φεστιβάλ της τουλίπας προκάλεσε ριζική επανάσταση στην εμφάνιση της Κωνσταντινούπολης και θετικά άλλαξε σε πολύ μεγάλο βαθμό, όλο το τοπίο. Όχι μόνο προσελκύει περισσότερους επισκέπτες, αλλά και δίνει κίνητρα στους καλλιεργητές της τουλίπας όλης της ευρύτερης περιοχής της πόλης, όπως και μακρινότερων χωριών, οι οποίοι συμμετέχουν κάθε χρόνο στον κηπευτικό καλλωπισμό.
Πηγές
- --http://www.valentine.gr/tulip-history_gr.php
- --http://panagiotisandriopoulos.blogspot.com/2009/04/blog-post_2172.html
- --http://eistinpolin.wordpress.com/
- --http://www.phorum.gr/viewtopic.php?f=56&t=188758
- --http://balkon3.com/gr/?p=877
- --http://www.valentine.gr/tulip_symbol_gr.php
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου